Na razie bardzo pokrótce, ale może później będzie trochę więcej. W 1871 roku w ręce Niemiec dostały się dwie francuskie prowincje - Alzacja i Lotaryngia. Stolicą Lotaryngii jest Metz, miasto o korzeniach jeszcze rzymskich, od początku swojej historii będące twierdzą. Metz był uznawany nawet przez Vaubana za jedną z najważniejszych twierdz w całej Francji.
Warunki geograficzne tej twierdzy, są takie, że podobnie jak Wrocław położona jest nad dużą rzeką - Mozelą. W przeciwieństwie do Wrocławia, na zachodnim brzegu Mozeli znajduje się górujące nad miastem i twierdzą pasmo wzgórz. Trochę podobnie ma się sytuacja na południu. Od północnego wschodu, rozciąga się dość szeroka równina.
Metz został zdobyty w wyniku wojny francusko-pruskiej w roku 1870, już wówczas była to twierdza fortowa, z fortami oddalonymi od miasta na około 4 km.
Były to następujące dzieła obronne; Fort de Plappeville, Fort de Saint-Julien, Fort de Queuleu, Fort Diou i pomniejsze dzieła. Niemcy po zdobyciu miasta praktycznie od razu bo już w 1871/2 roku rozpoczynają budowę nowych umocnień. Oczywiście istniejące dzieła zostały wzmocnione, przebudowane i na dodatek zmieniono im nazwy.
Pobudowano w okresie do mniej więcej 1895 roku szereg kolejnych dzieł fortecznych, w tym, co specyficzne dla tego rejonu, bardzo dużo typowych, i mniej typowych konstrukcji pancernych.
Najciekawsze miało jednak miejsce trochę później - na początku XX wieku, od roku 1899 do 1914(1918) rozbudowywano druga linię obronną składającą się z 8 grup warownych (fest). Najsilniej rozbudowano pozycję na wzgórzach na zachodnim brzegu Mozeli, podobnie na wzgórzach na południe od miasta. Teren równiny na wschód od miasta, nie był silnie rozbudowany.
Oprócz tego zaczęto wznosić tuż przed pierwszą wojną światową (i w trakcie) pozycję ciągłą - dość słabą, położoną na zachodnim brzegu Mozeli, łączącą Metz z mniejszą twierdzą położoną około 40km na północ Diedenhofen (obecnie Thionville).
Skupimy się jednak na czym innym - czym jest Festa ?
Festa jest to w dosłownym tłumaczeniu forteca, co może dobrze oddaje charakter tego typu budowli. De facto jest to jednak gigantyczny fort rozproszony, z licznymi elementami pancernymi, rozciągnięty na długości około 1km, niezbyt natomiast szeroki - zgodnie z zasadą iż, przy rozciągnięciu i spłyceniu narysu, uzyskuje się cel trudniejszy do atakowania dla artylerii. Koncepcja festy pojawia się na początku XX wieku, a dojrzałe realizacje obserwujemy około roku 1906. Festa składa się głównego dzieła, stanowiącego niejako śródszaniec grupy, oraz mniejszych dzieł, schronów pogotowia, schronów piechoty. Cały teren otoczony jest albo fosą bronioną z kaponier przeciwskarpowych, (co jest praktycznie standardowym rozwiązaniem) albo zasiekami. Za zasiekami znajduje się pozycja piechoty - prawie zawsze wykonana jako betonowa pozycja strzelecka. Główną bronią festy są jej baterie pancerne - służące przede wszystkim walce dalekiej, dopiero w drugiej kolejności walce bliskiej. Do odpierania ewentualnych szturmów służyły działa 5,7 cm, albo fahrpanzery, umieszczone w pobliżu pozycji piechoty. Festy z początku słabo były uzbrojone do ryglowania międzypola. Chyba nie ma praktycznie ukończonego dzieła tego typu, gdzie kwestia obrony flankowej byłaby zadowalająco rozwiązana. Jest tak ponieważ kwestię tę rozwiązano na dobre dopiero w roku 1913 - trochę za późno (Denkschrift uber die Anlage von Infanteriewerken in Standiger Bauart). Chociaż już na skutek wrażeń z wojny Rosyjsko-Japońskiej zaczęto w festach przykładać większe znaczenie do walki bliskiej i właściwego zaryglowania międzypól. Charakterystyczną cechą fest, jest połączenie wszystkich organów dzieła siecią połączeń podziemnych (potern). Poterny łączą bloki koszarowe (gigantyczne, nierzadko dwu kondygnacyjne schrony piechoty) z bateriami pancernymi i wybierzniami przy stanowiskach bojowych.
Ta krótka notka powstała na bazie;
Denkschrift uber die Anlage von Infanteriewerken in Standiger Bauart
K. Kleczke, W. Wyszyński, "Fortyfikacja stała", Oświęcim 2012, str. 32-34
R. Rolf, "Die Deutsche Panzerfortifikation Die Panzerfesten von Metz un ihre Vorgeschichte", Osnabruck 1991
